Stoffel Vandoorne: van veelwinnaar bij de jeugd tot wereldkampioen

Elke piloot die het tot de Formule 1 kan maken, heeft wel een verhaal te vertellen over de weg die ze aflegden om daar te geraken. Sommigen via de nodige fondsen, anderen op puur talent. Stoffel Vandoorne behoort tot deze laatste categorie. Althans behoorde, want na een vergiftigd geschenk bij McLaren moest onze landgenoot zijn F1 droom al snel laten vallen. Vandoorne bleef niet bij de pakken zitten en nu, vier jaar na zijn afscheid aan de de formule 1, pakt onze landgenoot wat hij verdient: een wereldtitel.

Zoals velen begon ook Vandoorne zijn autosport-carrière met karting, maar simpel was het niet. Door het missen van de nodige centjes kon hij maar een aantal races per jaar afwerken. Wel genoeg om in 2008 op 16-jarige leeftijd Belgisch kampioen in de KF2-klasse te worden, om een jaar later in diezelfde klasse de titel te pakken op CIK-FIA World Cup niveau. Maar dan kwam er licht in de duisternis. Vandoorne won het RACB-stuurwiel in 2009, waarmee hij de opstap kon maken naar de F4 Eurocup 1.6, het huidige Frans F4-kampioenschap. Van daar begon zijn echte autosport avontuur.

Het duurde niet lang vooraleer Vandoorne naam maakte in die klasse. Tijdens het eerste raceweekend in Aragon veroverde hij de snelste ronde tijdens de eerste race en pakte de pole en de overwinning tijdens de tweede race. De eerste overwinning van zes overigens, waarmee hij de titel in zijn eerste seizoen binnenhaalde, voor Norman Nato en Mathieu Jaminet. Met de titel op zak kon de Rumbekenaar ook denken aan de volgende stap: Formule Renault 2.0.

In 2011 ging hij aan de slag bij KTR, het team van Kurt Mollekens. Daarmee deed hij een dubbel programma aan, Eurocup - Northern European Cup. In de Eurocup eindigde hij het seizoen als vijfde, met één podium en acht opeenvolgende puntscores, terwijl hij derde werd in de NEC, achter Carlos Sainz Jr. en Daniil Kvyat. Maar in tegenstelling tot het jaar ervoor in de F4 zat er nog geen winst in. 

Vandoorne maakte de overstap naar Josef Kaufmann Racing, een team dat met Robin Frijns de Europese kampioen in de Formule Renault 2.0 afleverde. Een schot in de roos zo bleek, want hij behaalde dat jaar maar liefst negen overwinningen, verdeeld over beide kampioenschappen en de titel in de Eurocup, na een intens duel met Kvyat. Beide heren waren zo dominant, dat de derde in de stand - Oliver Rowland - op meer dan 100 punten volgde. Dat terwijl tussen Vandoorne en de op dat moment Red Bull-junior rijder het verschil maar tien tellen was. Het resultaat was wel genoeg voor Vandoorne om de volgende carrièrestap te nemen en daarbij kreeg hij ook de nodige steun vanuit de Formule 1.

In februari 2013 maakte Vandoorne bekend dat hij in de Formule Renault 3.5 ging uitkomen voor Fortec Motorsport, waar hij wederom de plaats innam van Frijns. Maar het grootste nieuws kwam een paar dagen later, namelijk dat hij opgenomen werd in het McLaren Young Driver Program. Op dat moment maakte McLaren nog deel uit van de bovenste echelon in de Formule 1. De kennismaking kwam er dankzij Alexander Wurz in 2011 en het team uit Woking bleef Vandoorne op de voet volgen, met een opstap naar hun jeugdprogramma als resultaat. En ondertussen bleef Vandoorne verder progressie maken. Bij zijn debuut in Monza won Vandoorne direct de race. Later dat seizoen zou hij er nog drie bij doen, maar de kans op de titel vervloog vanaf de Red Bull Ring. Daar kon Kevin Magnusssen de eindwinst veilig stellen en moest onze landgenoot dat jaar tevreden zijn met een vice-titel en die van de beste rookie.

Een titel die hij het volgende seizoen dan weer wel won, maar dan in de GP2. Vandoorne stapte in bij ART Grand Prix en begon het seizoen net als het jaar ervoor weer met winst. Toch betaalde hij leergeld in zijn openingsjaar, want in de eerstvolgende negen races scoorde hij maar tweemaal, weliswaar twee podiumplekken. Maar vanaf Hockenheim kwam de motor terug op gang, waarbij hij in elf van de laatste twaalf races in de punten finishte, waarbij nog drie overwinningen extra.

De grote doorbraak kwam in 2015. Vandoorne domineerde het GP2 kampioenschap van begin tot einde met magistrale overwinningen zoals in de feature races in Bahrein, Barcelona - overigens zonder een werkende DRS op dat moment - en Monaco. Zijn grootste rivaal dat jaar was Alexander Rossi, maar de Amerikaan moest uiteindelijk de rol lossen. Het gevolg was dat Vandoorne met 341,5 punten maar liefst 160 punten voorsprong had op zijn achtervolger. Zelfs tot op vandaag is hij nog steeds recordhouder in GP2/Formule 2 qua aantal punten. Hoewel hij hoge ogen gooide, was de Formule 1 op dat moment nog geen optie. Wel werd hij reserverijder bij McLaren voor het geval dat er iemand bij het team zou uitvallen.

Een tussenstap vinden was dus de oplossing en deze vond hij in Japan. In 2016 trok hij namelijk naar de Super Formula met Dandelion Racing. Vandoorne startte met een podiumplaats in Suzuka, al was het ook hier weer wennen aan de nieuwe omstandigheden. Totdat de Rumbekenaar won in Okayama en hij ineens in de running was voor de titel. Maar deze droom kwam uiteindelijk tot een eind tijdens de voorlaatste race, al mocht hij nog in de laatste race op het hoogste podiumtrapje staan, hij eindigde zijn éénmalig seizoen op Japanse bodem als vierde.

Maar 2016 was ook het jaar van zijn debuut in Formule 1. Na de zware crash van Fernando Alonso in Australië, kon de Spanjaard niet aantreden voor de Grote Prijs van Bahrein. McLaren gaf Vandoorne een kans en deze nam hij met beide handen beet. Hij eindigde in de race als tiende en pakte daarmee ook een eerste punt voor het team. Net voor aanvang van de Grote Prijs in Italië kwam dan ook het verlossende nieuws: Vandoorne gaat voltijds naar F1 en vervangt bij McLaren Jenson Button. Op het einde van het seizoen mocht hij ook nog eens testen. Daar kwam Vandoorne als snelste uit, terwijl de wagen totaal niet competitief was.

Vandoorne begon in 2017 aan het seizoen met de status van beloftevolle rookie, maar het werd uiteindelijk een zware tocht van twee jaar in het Formule 1-circus. In het eerste seizoen duurde het tot Hongarije vooraleer hij dat seizoen de eerste punten kon pakken. Het probleem was dat zowel Alonso als onze landgenoot moesten werken met een ondermaatse wagen en beiden niet verder kwamen dan zeventien en dertien punten respectievelijk. 2018 leek wel goed te starten voor Vandoorne, maar uiteindelijk stokte de wagen weer. Het pijnlijk verdict kwam wederom in Italië, waar bekend geraakte dat onze landgenoot vervangen werd door Lando Norris. Dat het hem uiteindelijk nog weinig deerde, was te merken in Suzuka, waar hij een uithaal gaf aan het adres van McLaren tijdens de persconferentie. Einde verhaal voor hem in de F1, zo leek het, tot Mercedes een reddingsboei gooide en hem een voorstel deed: Formule E.

Toto Wolff stak het niet onder stoelen of banken dat hij fan was van onze landgenoot en wilde zijn carrière niet in rook zien opgaan. Daarom kwam hij met het voorstel om aan te treden in de Formule E. Mercedes zou ook richting het elektrisch kampioenschap trekken, al begon Vandoorne bij HWA Racelab, waar hij Gary Paffett als teamgenoot naast zich kreeg. 2018-19 was eveneens een zwaar seizoen. De wagen was uitgerust met een Venturi-aandrijving die allesbehalve betrouwbaar was. Je zou zo bijna terug een flashback krijgen naar zijn McLaren-dagen. al kon hij toch een pole in Hong Kong en een podium in Rome bij elkaar rapen in dat eerste seizoen. Tussendoor maakte hij ook kennis met een compleet andere discipline in de vorm van endurance racen, waar hij met SMP Racing LMP1 zowel tijdens de 6 uren van Spa als tijdens de 24 uren van Le Mans op het podium eindigde.

In 2020 maakte Mercedes zijn debuut in de Formula E en rekende daarvoor op onze landgenoot en Nyck de Vries. Vandoorne nam een veelbelovende start in Diriyah met tweemaal een derde plaats gevolgd door een zesde stek in Santiago, maar eindigde de twee daaropvolgende wedstrijden buiten de punten. De negatieve spiraal werd wel stopgezet vanwege corona. Al bleef onze landgenoot zich nog wel in de kijker rijden, al was het ditmaal virtueel. Tijdens de lockdown won hij de Formula E: Race at Home Challenge en was hij ook een serieuze kandidaat bij de Virtual 24 Hours of Le Mans. Maar dan kwam het verlossende nieuws dat het kampioenschap alsnog zes wedstrijden in Berlijn ging afwerken. De titel was ongrijpbaar geworden met dank aan António Félix da Costa, maar onze landgenoot knokte mee voor de vicetitel en met succes. Tijdens de laatste race behaalde hij zijn eerste overwinning in de Formule E en pakte zo ook de tweede plek in de eindstand.

Natuurlijk met zo'n eindresultaat werd Vandoorne gebombardeerd tot titelfavoriet in 2021, maar toch kon de Mercedes-piloot dit niet omzetten naar de eindoverwinning. Al was dat vooral te wijten aan pech met onder meer de aanrijding met André Lotterer nadat hij vanaf pole mocht starten in Rome en de crash tegen het einde van de race. Maar het breekpunt kwam in Londen, waar hij aan de leiding lag en aangereden werd door Rowland. Na de race was hij compleet gebroken. Uiteindelijk moest hij tevreden zijn met een achtste plek in de eindstand. Ook kwam hij in actie in het FIA WEC en ook daar miste hij met Jota Sport op een haar na zowel de klassewinst in Le Mans als de titel, beide afgesnoept door Team WRT.

Toch bleef Vandoorne niet bij de pakken zitten. In 2022 krijgt hij een nieuwe strategist naast zich met Stephen Lane. De Brit maakte naam en faam bij Envision Racing, waar hij dezelfde taak uitvoerde voor Sam Bird. Sindsdien is de Rumbekenaar constanter beginnen rijden. Hoewel hij maar één overwinning behaalde dit seizoen, al was het wel Monaco, reed hij op één wedstrijd na altijd in de punten. Het hele seizoen lang was hij daardoor in de running voor de titel, totdat al zijn concurrenten faalden in Londen en hij het afmaakte in Seoul. Hiermee behaalde hij eindelijk hetgeen waar hij recht op had: een wereldtitel. Het mag dan niet in de Formule 1 zijn, toch mag hij niet klagen met winst in een uiterst competitief veld als de Formule E.

Kortom, als we Vandoorne nu in het kort moeten omschrijven geeft dit dat hij een talentvolle veelwinnaar is vanaf het begin van zijn carrière, maar veel pech kende toen hij doorbrak bij de grote jongens. Tot nu, waarmee hij eindelijk afgerekend heeft met zijn pechduivels. We mogen als Belg trots zijn en hopen dat hij hiermee vele jongeren kan laten dromen dat je met talent alleen het ook ver kunt schoppen.

Foto's: Formula E - Racing International Photography - Georges de Coster - Kurt Vanhoenacker