60 jaar Ferrari 250 LM: het buitenbeentje uit Maranello

Exact 6 decennia geleden vierde de Ferrari Berlinetta 250 Le Mans zijn debuut. Na een presentatie in Maranello voor enkele ingewijden kreeg het grote publiek op het autosalon van Parijs de kans om een glimp op te vangen van de opvolger van de legendarische 250 GTO. Althans, dat was toch de bedoeling… Uiteindelijk bleek de LM behoorlijk succesvol die, voor de overwinning van de 499P dit jaar in Le Mans, lang het laatste wapenfeit van Ferrari in de Franse uithoudingsklassieker betekende.

Ford

Nadat de Ferrari 250 GTO in 1963 voor de tweede maal op rij de hand legde op het “Wereldkampioenschap der Merken”, exclusief uitgeschreven voor GT’s, zoals het FIA WEC toen heette, had men in Maranello begrepen dat de tijd was aangebroken voor een opvolger. Door de komst van Ford in het WK bleef de spanning alsmaar stijgen. De Amerikaanse autogigant uit Detroit nam het kleine Britse merk AC onder zijn vleugels dat met zijn Cobra een ernstige bedreiging vormde voor de GT’s uit Maranello. Inmiddels kreeg ook het GT40 project stillaan vorm dat nog een meer een reële dreiging vormde voor “Il Cavallino Rampante”.

Polemiek

Dat het in 1964 nog moeilijker zou worden werd alsmaar duidelijker. Daarop startte Ferrari in de loop van het jaar daarvoor met de ontwikkeling van een nieuwe GT-racer voor privé renstallen. De 250P, het prototype waarmee Ferrari in ’63 zowel op Sebring, Nürburgring als Le Mans zegevierde, ontleende zich als uitstekende basis voor het nieuwe project. Ten opzichte van een klassieke configuratie zoals die van de GTO met de motor voorin verschilde de 250P behoorlijk door zijn centraal geplaatste V12. Een opstelling die voor een beduidend betere balans zorgde. Ferrari’s huisontwerper Pininfarina tekende het koetswerk uit aluminium dat door Scaglietti werd gebouwd en rond het buizenchassis werd gevormd.

Ook de aandrijflijn, bestaande uit een 2953 cc grote twaalfcilinder, gekoppeld aan de versnellingsbak die zich compleet achteraan bevond, vertoonde heel wat gelijkenis met die van de 250 P. Een poging om de Berlinetta 250 Le Mans te homologeren als GT mislukte. De nieuweling werd door de Commission Sportive Internationale, kortweg CSI, het hoogste orgaan van de FIA dat waakte over de regelgeving in de autosport, te extreem bevonden. Enzo Ferrari voerde de druk op en maakte zich behoorlijk kwaad. Hij dreigde zijn wagens onmiddellijk uit de Formule 1 terug te trekken indien er geen gevolg werd gegeven aan zijn eisen. Tevergeefs want de CSI kwam niet terug op zijn beslissing. Ook Enzo hield zijn woord waardoor er geen eenzitters meer verschenen na de Grote Prijs van Italië. Een jammerlijke situatie voor het kampioenschap doordat de Scuderia  dat seizoen veel kans maakte om kampioen te worden. Om geen gezichtsverlies te leiden bedacht Enzo een snood plan. Voortaan zouden zijn F1-wagens rijden onder de vlag van het NART, de renstal van de Amerikaanse Ferrari invoerder. Surtees zou uiteindelijk toch de wereldtitel pakken voor Ferrari dat jaar. Om “Il Cavallino’s” kleuren in het WK der Merken te verdedigen onderging de GTO een grondige metamorfose. Die heette voortaan 250 GTO/64.

Succes

Het mislukken van de homologatie als GT zorgde ervoor dat de 250 LM terecht kwam bij de sport en prototypes. Een situatie die hem zou kansloos maken tegenover de echte prototypes. Toch beschikte de LM beschikte enkele significante kwaliteiten waaronder zijn algemene eenvoud en extreme betrouwbaarheid. Beide factoren die onontbeerlijk zijn in de uithoudingsracerij. Op 15 februari verscheen Pedro Rodriguez met een 250 LM, ingeschreven door NART aan de start van de 250 Miles van Daytona. Het Europese debuut zou plaatsvinden tijdens de “Essais préliminaires” in Le Mans waar de LM voor de enige keer ooit reed onder fabrieksvlag. Mike Parkes klokte daarbij een mooie derde tijd, na beide prototypes van de Scuderia. Inmiddels gingen de eerste exemplaren vlot van de hand.  Die beschikten sindsdien over een nog krachtigere 3,3 liter V12. Vele privérenstallen hadden ondanks het homologatieprobleem inmiddels het volle vertrouwen in de nieuwe Ferrari. In het totaal verlieten 32 stuks de fabriekspoorten in Maranello.

“L’Equipe National Belge”, gedirigeerd door de Belgische Ferrari invoerder Jacques Swaters, had de eer om met hun splinternieuwe LM aan te treden in de 1000 km van de Nürburgring. Die vond plaats op 31 mei 1964. De tandem Beurlys-Dumay kende een mooie start maar een breuk van de voorophanging dwong deze equipage tot opgave. Toch liet de eerste internationale overwinning van een 250 LM niet zo lang op zich wachten. In 12 Uur van Reims die op 5 juli werd verreden zegevierde het duo Jo Bonnier-Graham Hill met een de door Maranello Concessionnaires ingeschreven LM. Een tweede exemplaar onder NART-vlag finishte in de schaduw van de winnaars. Het was duidelijk dat de nieuwe Ferrari nu echt op dreef was gekomen.

Zoals verwacht schoot de nieuweling op pure snelheid duidelijk wat tekort tegenover de prototypes maar dat werd ruimschoot goedgemaakt door zijn enorme efficiëntie. Zo volgden er nog meer opmerkelijke resultaten waaronder een mooie dubbelslag in de 500 km van Spa in 1965 waar Willy Mairesse zegevierde met de gele Belgische LM van Swaters, ingeschreven onder de naam “Georges Marquet”. De Brit David Piper eindigde mooi op een tweede stek met zijn persoonlijke 250 LM.

Uiteraard vormde de legendarische overwinning in de 24 uur van Le Mans dat jaar het absolute hoogtepunt in de carrière van de 250 LM. Ondanks een ijzersterk veld van pijlsnelle prototypes waaronder een horde Ferrari 330 P2s en Ford GT40s bleken de 250 LMs best hun mannetje te staan. Omstreeks 2u ’s nachts stootte de tandem Taf Gosselin-Pierre Dumay met hun gele LM van l’Equipe National Belge door naar de leiding. Een uur later legde de 250 LM van NART, gepiloteerd door Jochen Rindt-Masten Gregory, beslag op een 2de stelling in een spectaculaire inhaalwedstrijd waarbij de mechaniek niet gespaard bleef. Daarbij werd geen rekening gehouden met het maximale toegelaten toerental van 7700 t/min. Die limiet werd galant overschreden met pieken tot 9000 t/min! Toch doorstond de Ferrari twaalfpitter deze marteling met glans. De Belgische LM sloeg erin zijn Amerikaanse rivaal af te houden. Om 12 uur ’s middags sloeg het noodlot toe. Op het rechte stuk van Hunnaudières klapte de rechtse achterband van de gele Ferrari. Dumay bleef de hachelijke situatie meester. Hij kon de pits nog bereiken maar de schade was enorm. Over een Belgische zege konden ze nu een kruis maken. Meer dan een tweede plaats zat er niet in, toch voldoen om een legendarische 1-2 te realiseren voor de 250 LM.

Verdere overwinningen stapelden zich op maar de technische evolutie in de jaren ’60 ging razendsnel en de wagens raakten stillaan verouderd. In de 1000 km van Parijs in 1966 boekte David Piper, bijgestaan door Mike Parkes, de laatste grote overwinning aan boord van een 250 LM. Vier jaar later verscheen de Le Mans winnaar uit 1965 nog een keer aan de start in de 24 Uur van Daytona in 1970. Dit was de laatste deelname van een LM aan een internationale wedstrijd. De tandem Chinetti Junior en Gregg Young eindigde eervol op een 7de plaats.

Tekst: Alec Lavaerts
Foto’s: Ferrari en archief auteur